Άρθρο του Δημήτρη Βλάχου, μέλος του απερχόμενου διοικητικού συμβουλίου της ΕΥΠΣ Ηπείρου στο alt.gr – Τα προβλήματα των Πυροσβεστών
Η κατάσταση που βρίσκεται το Πυροσβεστικό Σώμα στην έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, σε ότι αφορά την αναβάθμιση και την ενίσχυσή του, δεν έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με τι προηγούμενες χρονιές. Τα κονδύλια που διατίθενται για τη χρηματοδότηση της υπηρεσίας μας μέσω του κρατικού προϋπολογισμού, έχουν μείνει καθηλωμένα στα ίδια χαμηλά επίπεδα από όταν επιβλήθηκαν οι μεγάλες περικοπές με την εφαρμογή των μνημονίων. Τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών είναι οι μεγάλες ελλείψεις που υπάρχουν στην υπηρεσία μας και δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την προσπάθεια μας:
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Οι ελλείψεις σε μόνιμο προσωπικό διατηρούνται και διευρύνονται αν λάβουμε υπόψη μας και τις νέες αρμοδιότητες που ανατέθηκαν στην υπηρεσία μας, όπως η διάθεση πυροσβεστών στα αεροδρόμια της Fraport και στους εθνικούς αυτοκινητόδρομους.
Οι οργανικές θέσεις του μόνιμου προσωπικού ορίζονται στις 11.527. Οι μόνιμοι πυροσβέστες που υπηρετούν σήμερα είναι περίπου 11.200. Οι οργανικές θέσεις του μόνιμου προσωπικού που έχουν καταργηθεί τα τελευταία χρόνια ξεπερνούν τις 2.000 και έχουν αντικατασταθεί με εργαζόμενους με ελαστικές εργασιακές σχέσεις όπως οι πυροσβέστες 5ετούς υποχρέωσης που προήλθαν κυρίως από το εποχικό προσωπικό (σήμερα υπηρετούν γύρω στους 2.800). Συνεχίζεται επίσης η κάλυψη των ελλείψεων με εποχικούς πυροσβέστες και για τη φετινή χρονιά αναμένονται προσλήψεις άνω των 2.000 εποχικών συνολικά.
Η οργανική δύναμη ανά υπηρεσία καθορίζεται από τα απαρχαιωμένα οργανογράμματα του 1977. Οι θέσεις αυτές προβλέπονται για να στελεχώσουν και τη μάχιμη υπηρεσία (βάρδιες) και τις διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες (γραφεία, συντονιστικά κέντρα, τεχνικές υπηρεσίες κ.α.).
Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και μονιμοποίηση των 5ετών και εποχικών συναδέλφων, για να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες της υπηρεσίας μας.
Για να γίνει αντιληπτό πόσο πολύ απέχουν οι υπάρχουσες οργανικές θέσεις μονίμων υπαλλήλων από τις πραγματικές ανάγκες του Π.Σ., αρκεί να θυμηθούμε ότι ακόμα και το συμβιβασμένο προεδρείο της πανελλήνιας Ομοσπονδίας των πυροσβεστών (Π.Ο.Ε.Υ.Π.Σ.), πρότεινε μέχρι και πριν από λίγα χρόνια την αύξηση των οργανικών θέσεων μόνιμου προσωπικού στις 18.000.
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Οι ελλείψεις που υπάρχουν στο προσωπικό, επηρεάζουν και την σωστή επιχειρησιακή λειτουργία των πυροσβεστικών υπηρεσιών, γιατί δεν μπορεί να επιτευχθεί η απαιτούμενη επαρκής διασπορά δυνάμεων (περιπολικά), που απαιτείται σε κάθε τομέα ευθύνης.
Κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια μεγάλων καταστροφικών πυρκαγιών, ανατρέπεται ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για την πυροπροστασία αρκετών περιφερειών, εξαιτίας της συνεχούς μετακίνησης πυροσβεστικών δυνάμεων από περιφέρεια σε περιφέρεια. Κινδυνεύουν αρκετές περιφέρειες που αποδυναμώνονται για να αποστείλουν πυροσβεστικές δυνάμεις, για να συνδράμουν στην κατάσβεση δασικών πυρκαγιών σε άλλες περιοχές που απέχουν 100άδες χιλιόμετρα μακριά από τους τομείς ευθύνης τους.
Η αναγκαιότητα που υπάρχει για ίδρυση αρκετών νέων πυροσβεστικών υπηρεσιών για την κάλυψη αναγκών σε διάφορες περιοχές της χώρας, αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση με την ίδρυση εποχικών κλιμακίων που θα στελεχώνονται κυρίως με εποχικό προσωπικό και θα λειτουργούν μόνο την αντιπυρική περίοδο. Δηλαδή δεν θα λειτουργούν σε μόνιμη και σταθερή βάση για τις ανάγκες όλου του έτους όπως απαιτείται, προκειμένου να αντιμετωπίζονται άμεσα στις περιοχές αυτές συμβάντα αστικών πυρκαγιών, τροχαίων ατυχημάτων, διασώσεις συνανθρώπων μας, πλημμύρες και άλλες καταστροφές.
Στις περισσότερες πυροσβεστικές υπηρεσίες και τα κλιμάκια που λειτουργούν σήμερα υπάρχουν πολλά προβλήματα στις υποδομές των κτηριακών εγκαταστάσεων που δυσχεραίνουν την αποτελεσματική λειτουργία του επιχειρησιακού έργου, αλλά και τη διαβίωση των πυροσβεστών.
ΟΧΗΜΑΤΑ
Η μειωμένη κρατική χρηματοδότηση έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και την αποτελεσματική λειτουργία του μηχανοκίνητου στόλου του Π.Σ., που αριθμεί γύρω στις 3.300 οχήματα. Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει η δυνατότητα:
- Να επισκευαστεί το σύνολο των εκατοντάδων οχημάτων που είναι παροπλισμένα λόγω βλαβών και φθαρμένων ελαστικών και δεν μπορούν να συμμετέχουν στις πυρκαγιές και στα υπόλοιπα επιχειρησιακά συμβάντα.
- Να αποσυρθούν άμεσα εξαιτίας της ακαταλληλότητας λόγω παλαιότητας, τα 700 – 800 υδροφόρα οχήματα περίπου που μετρούν πάνω από 30 έτη συνεχούς λειτουργίας, ενώ ορισμένα από αυτά συνεχίζουν να λειτουργούν και πέρα από τα 40 έτη.
- Να ξεκινήσει η διαδικασία για να πραγματοποιηθεί σταδιακά, η αντικατάσταση των άνω των 1.000 πυροσβεστικών οχημάτων, που ξεπερνούν τα 20 έτη συνεχούς λειτουργίας.
Επίσης, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, δεν έχει θεσμοθετηθεί ο έλεγχος για τη σωστή λειτουργία των πυροσβεστικών οχημάτων από τα Κ.Τ.Ε.Ο.
ΕΝΑΕΡΙΑ ΜΕΣΑ
Δεν έχει ανανεωθεί όλα αυτά τα χρόνια ο εθνικός εναέριος στόλος, με αγορά καινούργιων αεροσκαφών για την αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων αεροσκαφών ιδιαίτερα των Canader CL 215, που αρκετά από αυτά μετρούν πάνω από 45 έτη λειτουργίας. Συνεχίζεται η ενοικίαση πανάκριβων ελικοπτέρων από ιδιωτικές εταιρείες.
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Βασικός ατομικός εξοπλισμός προστασίας του πυροσβέστη (κράνος, κατάλληλα άρβυλα, ατομικές προσωπίδες), έχει να χορηγηθεί πάνω από 10 χρόνια.
Οι στολές εργασίας που δόθηκαν πριν από 2 και 3 χρόνια είναι ακατάλληλες γιατί έχουν λεπτό ύφασμα, σκίζονται εύκολα και δεν προστατεύουν επαρκώς τον πυροσβέστη.
Μετά τις καταστροφές από την μεγάλη πυρκαγιά στο Μάτι, η τότε κυβέρνηση για να μπαλώσει τις ελλείψεις κάλεσε τους επιχειρηματίες να συνδράμουν με δωρεές σε μέσα ατομικής προστασίας, αλλά και σε μηχανολογικό εξοπλισμό και υλικά. Με αυτόν τον τρόπο (την έκκληση για «ελεημοσύνη»), επέλεξαν για να «καλύψουν» τις μεγάλες ανάγκες της υπηρεσίας μας.
Μέχρι σήμερα, 2 χρόνια μετά, ακόμα αναμένουν οι υπηρεσίες μας την προμήθεια εξοπλισμού και υλικών, από τις δωρεές αυτές.
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΔΙΑΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
Στο διάστημα που διαρκούν οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές οι πυροσβέστες δεν γνωρίζουμε ωράρια και αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε συνεχόμενα μέχρι 30 και 40 ώρες, για να «καλύψουμε» με αυτόν τον τρόπο τα μεγάλα κενά και τις ελλείψεις που υπάρχουν στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, των περιουσιών, των υποδομών, του περιβάλλοντος.
Η υπηρεσία εντατικοποιείται, τα ρεπό κόβονται, το ωράριο γίνεται λάστιχο από τις συνεχόμενες κλήσεις σε επιφυλακή ακόμα και για πυρκαγιές που μπορούν να αντιμετωπιστούν με το ήδη υπάρχον προσωπικό στις βάρδιες ή ακόμα και για την περίπτωση που δεν υπάρχει καμία πυρκαγιά σε εξέλιξη (προληπτικές επιφυλακές).
Μεταβαίνουμε για ενίσχυση στην κατάσβεση πυρκαγιών ή για εκτέλεση υπηρεσίας σε τομείς άλλων περιφερειών, σε αρκετά απομακρυσμένες περιοχές μακριά από την έδρα μας που δεν γνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητές τους, τους δρόμους και τις διαδρομές, το ανάγλυφό τους. Αυτό σημαίνει μετακινήσεις με πολύωρα ταξίδια με τα πυροσβεστικά οχήματα. Δεν υπάρχει καμία μέριμνα, για την εξασφάλιση των απαραίτητων εγκαταστάσεων για την ξεκούραση μας. Η ξεκούραση πραγματοποιείται ή στον τόπο της πυρκαγιάς ή μέσα στους χώρους των πλησιέστερων πυροσβεστικών υπηρεσιών ή σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις (θάλαμοι στρατοπέδων). Καμία άλλη δημόσια υπηρεσία στη χώρα μας, δεν αντιμετωπίζει με αυτόν τον απαξιωτικό και εξευτελιστικό τρόπο τους υπαλλήλους της.
Για τη συνεχόμενη εξαντλητική υπερεργασία που παρέχουμε δεν αμειβόμαστε με χρηματική αποζημίωση για τις υπερωρίες, όπως ισχύει για όλους τους πολιτικούς δημόσιους υπαλλήλους, παρά μόνο μας προσμετρούνται επιπλέον οφειλόμενα ρεπό που και αυτά σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορούν να μας χορηγηθούν λόγω της μεγάλης έλλειψης προσωπικού.
Κάθε χρόνο αυξάνονται οι κίνδυνοι για τραυματισμούς και θανάτους πυροσβεστών, γιατί δεν υπάρχει καμία στοιχειώδη προστασία της υγείας και της ασφάλειας στη δουλειά μας. Δεν εφαρμόζεται, ούτε η νομοθεσία που ισχύει και εξειδικεύει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, για να προστατευτεί όσο γίνεται περισσότερο η ζωή μας (νόμος 3850/2010).
Όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις, αρνούνται να αναγνωρίσουν και να εντάξουν το επάγγελμά μας στα Βαρέα – Ανθυγιεινά και Επικίνδυνα, παρά τους 38 συναδέλφους που έχασαν τη ζωή τους εν ώρα υπηρεσίας και τους εκατοντάδες σακατεμένους εξαιτίας τραυματισμών κατά τη διάρκεια συμβάντων από το 1998 που το Πυροσβεστικό Σώμα ανέλαβε τη δασοπυρόσβεση μέχρι σήμερα, με κύρια και βασική αιτία τη συνεχή εντατικοποίηση της εργασίας. Αυτή είναι η «αναγνώριση» που δείχνουν σε αυτά που έχουμε προσφέρει.
Επιπλέον, μια νέα σοβαρή αρνητική εξέλιξη για τους πυροσβέστες που θα συμβεί κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, είναι το ξεσπίτωμα που θα τους επιβληθεί με τον νέο Κανονισμό Μεταθέσεων (νόμος 4662/2020). Θα ξεσπιτωθούν με μεταθέσεις αρκετοί πυροσβέστες που υπηρετούν σε ήδη ελλειμματικές υπηρεσίες, για να μπαλώνουν κάποιες ελλείψεις σε άλλες ακόμα πιο ελλειμματικές υπηρεσίες.
Θα δημιουργηθούν νέα προβλήματα, γιατί θα υπάρξει αποδυνάμωση και άλλων υπηρεσιών από τις οποίες θα μετατεθούν συνάδελφοι.
Θα διαλυθεί η υπηρεσιακή, προσωπική και οικογενειακή χιλιάδων πυροσβεστών που ίσχυε γι αυτούς το καθεστώς του αμετάθετου από την πόλη συμφερόντων τους, τα τελευταία 24 χρόνια.
ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΕΥΟΥΝ ΣΤΟΝ ΜΕΓΙΣΤΟ ΒΑΘΜΟ
ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΩΝ
Ένα σημαντικό πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε κάθε αντιπυρική περίοδο, είναι οι μεγάλες ελλείψεις και η υποχρηματοδότηση και στο κύριο και βασικό κομμάτι της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών. Ίδια και χειρότερη κατάσταση με το Πυροσβεστικό Σώμα, επικρατεί και στις υπηρεσίες του δικτύου πρόληψης και πυρασφάλειας που υποβαθμίζονται συνεχώς (Δασική Υπηρεσία και Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας των Δήμων και των Περιφερειών).
Οι ελλείψεις αυτές και η πλήρης αδιαφορία όλων των κυβερνήσεων για την ουσιαστική ενίσχυση των ανωτέρω υπηρεσιών, έχουν ως αποτέλεσμα την παντελή έλλειψη ενός ολοκληρωμένου κρατικού κεντρικού σχεδιασμού αντιπυρικής προστασίας για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.
Δεν έχουν πραγματοποιηθεί στη χώρα μας μελέτες από ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό όλων των εμπλεκόμενων φορέων (Δασολόγοι, Δασοπόνοι, Γεωλόγοι, Πολιτικοί Μηχανικοί, Υπάλληλοι του Πυροσβεστικού Σώματος, Υπάλληλοι Συναρμόδιων Υπηρεσιών), με σκοπό να υλοποιηθούν τα απαιτούμενα αντιπυρικά έργα σε όλη τη χώρα, με προτεραιότητα τις ευαίσθητες από άποψη επικινδυνότητας περιοχές. Τα έργα αυτά που θα διευκόλυναν σε μεγάλο βαθμό την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και το έργο των πυροσβεστικών δυνάμεων. Συγκεκριμένα:
- Η αποκοπή και ο πλήρης διαχωρισμός των σπιτιών, των οικιστικών περιοχών και των παραγωγικών ζωνών στα χωριά και στις πόλεις, από τα δάση, τα άλση και τις δασικές εκτάσεις.
- Η δημιουργία υποδομών (διέξοδοι, δίοδοι, διαβάσεις), για την ασφαλή εκκένωση και την οργανωμένη απομάκρυνση και διαφυγή του πληθυσμού, σε περιπτώσεις πυρκαγιών με καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
- Ο εσωτερικός καθαρισμός των δασών (κλάδεμα κλαδιών των δέντρων, κοπή χόρτων, απομάκρυνση της βιομάζας).
- Η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών κυρίως σε επικίνδυνες περιοχές, προκειμένου να αποτρέπεται η γρήγορη επέκταση και η ευρύτερη έκταση της πυρκαγιάς.
- Η κατασκευή – δημιουργία των απαιτούμενων δασικών δρόμων σε όλες τις επικίνδυνες περιοχές, για να υπάρξει η καλύτερη δυνατή πρόσβαση και προσέγγιση των πυροσβεστικών οχημάτων και δυνάμεων, ώστε να σβήνουν όσο πιο γρήγορα γίνεται τις πυρκαγιές. Συντήρηση των δασικών δρόμων (αποκατάσταση από νεροφαγώματα κ.α.), εγκαίρως πριν την έναρξη της εκάστοτε αντιπυρικής περιόδου.
- Η κατασκευή επαρκούς δικτύου υδροδότησης, για την τροφοδοσία με νερό των πυροσβεστικών οχημάτων (πυροσβεστικοί κρουνοί, υδατοδεξαμενές).
Επιπλέον, σε συνδυασμό με τις παραπάνω ελλείψεις, τα μεγάλα προβλήματα εντείνονται και από τη διατήρηση και διεύρυνση όλων των αντιδασικών νόμων που ευνοούν τους εμπρησμούς στα δάση, γιατί δίνουν τη δυνατότητα να καταπατηθούν οι καμένες εκτάσεις και να γίνει αλλαγή χρήσης της γης, για εκμετάλλευση.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Και κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, εάν οι καιρικές συνθήκες ευνοήσουν την εξάπλωση μεγάλων πυρκαγιών, δεν πρόκειται να αποφευχθούν οι καταστροφές στα δάση και στις περιουσίες των συνανθρώπων μας, ενώ θα υπάρχει συνεχώς ο κίνδυνος για απώλειες ανθρώπινων ζωών. Δεν θα αποτραπούν ούτε οι εμπρησμοί, από το οργανωμένο δίκτυο των καταπατητών.
Με αίσθημα ευθύνης, όλοι εμείς οι πυροσβέστες που ανησυχούμε για τις αρνητικές εξελίξεις και τη συνεχή ραγδαία υποβάθμιση των υπηρεσιών μας, συνεχίζουμε σταθερά και αταλάντευτα με την Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση Πυροσβεστών και όπως τα προηγούμενα χρόνια έτσι και κατά την φετινή αντιπυρική περίοδο:
- Αναδεικνύουμε τις μεγάλες ελλείψεις στο Πυροσβεστικό Σώμα και στην Πολιτική Προστασία της χώρας, που μας βάζουν εμπόδια να κάνουμε με ασφάλεια και με επάρκεια τη δουλειά μας, να προστατεύσουμε τους συνανθρώπους μας, τις περιουσίες τους, τις υποδομές της χώρας και το περιβάλλον.
- Ενημερώνουμε όλους τους αρμόδιους φορείς, αναδεικνύουμε τις ευθύνες των κυβερνήσεων που δημιούργησαν και διεύρυναν αυτή την κατάσταση και προειδοποιούμε για τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
- Αγωνιζόμαστε για τη λύση στα προβλήματά μας και την ικανοποίηση των αιτημάτων μας, για να καλυφθούν με πλήρη επαρκή κρατική χρηματοδότηση τα κενά και οι ελλείψεις στην πυροπροστασία, να αναβαθμιστεί η υπηρεσία μας και η Πολιτική Προστασία για την ασφάλεια του λαού.
Μόνο έτσι θα δοθεί οριστική λύση στο πρόβλημα, θα αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά οι δασικές πυρκαγιές, θα αποφεύγονται οι καταστροφές και δεν θα ξαναθρηνήσουμε θύματα.
*Βλάχος Δημήτρης
Αρχιπυροσβέστης
Μέλος του απερχόμενου διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος Περιφέρειας Ηπείρου
Μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ε.Α.Κ.Π.