15. Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Γιάννη Περρή, Δασολόγου
Μέλους του Προεδρείου
της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας
Γεωτεχνικών Δημοσίων
Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ)
Α. ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΩΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ
Η ολοκληρωμένη αντιμετώπισή του προβλήματος των Δασικών πυρκαγιών απαιτεί τη θεώρησή του στο πλαίσιο του συνολικού Δασικού προβλήματος της Ελλάδας.
Τα δασικά οικοσυστήματα – δάση και δασικές εκτάσεις – από πολύ παλιά είχαν μια φθίνουσα πορεία. Οι ρυθμοί μείωσης και υποβάθμισης των Δασών από την απελευθέρωση του 1826, αυξάνονται. Η ληστρική εκμετάλλευσή τους, η πολύ χαμηλή χρηματοδότηση της Δασοπονίας, δεν άφηνε περιθώρια εφαρμογής ούτε των πλέον στοιχειωδών μέτρων προστασίας τους. Το κράτος δεν υπολογίζει τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη τα οποία παρέχουν τα δασικά οικοσυστήματα. Λόγω δε της ισχνής χρηματοδότησης της Δασοπονίας, ελάχιστα δάση διαχειρίζονται.
Από την δικτατορία και μετά, το πρόβλημα των καταπατήσεων, παράνομων αλλαγών στη χρήση δασών και δασικών εκτάσεων, εκχερσώσεων, αναδείχθηκε ως πρόβλημα παρανομίας και καταστροφής του περιβάλλοντος, αλλά και κλοπής των κατά τεκμήριο δημόσιων δασών και δασικών εκτάσεων.
Η μεταχείριση της γης ως εμπόρευμα, η έλλειψη Εθνικού Κτηματολογίου, η διατήρηση της ιδιοκτησιακής Βαβυλωνίας στο Δασικό χώρο, οδήγησαν στην οικοπεδοποίηση της δασικής γης κυρίως γύρω από τα αστικά κέντρα και τις παραλιακές εκτάσεις. Τα δάση στις περιοχές αυτές καταπατήθηκαν. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που στοχεύουν στην οικιστική και τουριστική εκμετάλλευσή τους, με την προϋπόθεση της αλλαγής χρήσης τους, επενδύουν μεγάλα ποσά και ανεξέλεγκτα κερδοσκοπούν σε βάρος του δάσους και του λαού.
Η εμφάνιση του νέφους σχετίζεται και με τη μείωση των Δασών στην Αττική, ενώ αποτέλεσμα της αποδάσωσης είναι και οι πλημμύρες.
Σήμερα οι αναδασώσεις είναι περίπου το 5% των προς αναδάσωση εκτάσεων. Η ΕΕ χρηματοδοτεί αναδασώσεις που γίνονται από ιδιώτες και όχι από το Δημόσιο. Όποια αντιπλημμυρικά έργα γίνονται είναι αποσπασματικά, στα όρια των πόλεων και όχι στα πλαίσια συνολικής διαχείρισης των λεκανών απορροής των χειμάρρων.
Το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και αποτελεί μέρος της συνολικότερης αρνητικής κατάστασης που διαμορφώνεται στα δάση από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Οι δασικές πυρκαγιές, που κατά κανόνα γίνονται από εμπρησμούς (το 60% των αιτιών), αξιοποιούνται από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Μετά την πυρκαγιά, οι περιοχές που έχουν οικονομική και τουριστική αξία δεν κηρύσσονται αναδασωτέες, είναι δε αμφισβητούμενη η ιδιοκτησιακή τους κατάσταση. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται οι βίλες και τα τουριστικά συγκροτήματα, αντί νέο δάσος με αναδασώσεις ή φυσική αναγέννηση.
Β. ΑΝΤΙΔΑΣΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ε.Ε.
Η ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση ανήκει στη διαχρονικά ασκούμενη αντιδασική πολιτική. Ποτέ δεν εφαρμόσθηκε πολιτική πραγματικής προστασίας και διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων.
Η Δασική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, συνέχεια των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, οξύνει τα προβλήματα με την ιδιωτικοποίηση των Δασών και την προσαρμογή τους στην οικονομία της αγοράς σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ε.Ε. τις οποίες έχουν συνδιαμορφώσει. Τα χρήματα και στον τομέα αυτό, είναι ψίχουλα (0,4% του προϋπολογισμού), οι ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα επίσης τραγικές στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις όπως η αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος, ο Ν. 2308 του ΠΑΣΟΚ, η εγκύκλιος Μπασιάκου, νομιμοποιούν παρανομίες, αναγνωρίζουν ανύπαρκτες ιδιοκτησίες σε δημόσιες δασικές εκτάσεις και δάση.
Ο ν. 1734/87, του ΠΑΣΟΚ, (που ¨ονόμαζε¨ τις δασικές εκτάσεις βοσκοτόπια για να φύγουν από την όποια προστασία της δασικής νομοθεσίας με στόχο τον αποχαρακτηρισμό), ο Ν. 998/79, της ΝΔ (που ¨ονόμαζε¨ εκατομμύρια στρέμματα δασικές εκτάσεις ως χορτολιβαδικές για να φύγουν από την όποια προστασία της δασικής νομοθεσίας με στόχο τον αποχαρακτηρισμό).
Τα «Κτηματικά Ομόλογα» της ΝΔ το ’90 – ‘93, η νομοθεσία για το Κτηματολόγιο, με την οποία επιχειρείται η κατάργηση του «Τεκμηρίου Κυριότητας υπέρ του Δημοσίου», με αποτέλεσμα την αμφισβήτηση της δημόσιας ιδιοκτησίας εκατομμυρίων στρεμμάτων δασών και δασικών εκτάσεων.
Η διαχείριση των δασικών πυρκαγιών είναι ενιαίο αντικείμενο. Η διάσπασή του έχει οδηγήσει σε ουσιαστική κατάργηση της πρόληψης και προκαταστολής και το βάρος δίνεται μόνο στην καταστολή και εκεί με ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα. Ο αντιπυρικός σχεδιασμός παραμένει ο ίδιος.
Καταργήθηκε η Γενική Γραμματεία Δασών, ενώ η νέα γενική διεύθυνση έχει υποστεί συρρίκνωση αντικειμένων που έχουν μεταφερθεί σε άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και περιορισμό του ρόλου της.
Ταυτόχρονα, και η νέα κυβέρνηση, αρνείται να καλύψει τα οργανικά κενά στο Π.Σ. Τα τεράστια αυτά κενά μονιμοποιούνται πλέον και επίσημα, όπως και η χρήση εποχικού προσωπικού γενικής χρήσης.
Όλες αυτές οι νομοθετικές και άλλες παρεμβάσεις, λειτουργούν ως το μακρύ χέρι των εμπρηστών και των καταπατητών. Στρώνουν το έδαφος, διευκολύνουν το έργο τους.
Οι Υπουργοί και Πρωθυπουργοί πάνε για τις κάμερες στο ΣΕΚΥΠΣ κυρίως για να καρπωθούν επιτυχίες του Π.Σ. Όταν είναι για τις δάφνες πηγαίνουν. Όταν όμως γίνονται πιο ορατές οι τραγικές συνέπειες της δικής τους πολιτικής (όπως π.χ. στη Χαλκιδική, στη Μάνη), τότε δε διστάζουν να χρεώνουν τις ευθύνες στο Π.Σ. Οι τοποθετήσεις κυβερνητικών παραγόντων στα ΜΜΕ, αυτό επιβεβαίωσαν.
Η πολιτική της ΕΕ στοχεύει στην κερδοσκοπική εκμετάλλευση των Δασών η οποία στηρίζεται στους νόμους της αγοράς. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη ρυθμίσεις με τις οποίες εντείνεται το εμπόριο της γης και η ιδιωτικοποίηση των δασικών οικοσυστημάτων των οποίων το μέλλον αποδείχνεται ασύμβατο με την κυβερνητική πολιτική.
Το πρόβλημα θα ενταθεί. Υπεύθυνη είναι η ίδια πολιτική που καταδικάζει τον Ελληνικό λαό, μεγάλα στρώματά του σε φτώχεια και ανεργία, έχει μετατρέψει την υγεία – πρόνοια, την παιδεία σε εμπόρευμα, τα πραγματικά προβλήματα των εργαζομένων σε διαρκή όξυνση, τη στιγμή που τα κέρδη του μονοπωλιακών επιχειρήσεων αυξάνονται. Η κυβέρνηση της ΝΔ, συνεχίζοντας τη πολιτική του ΠΑΣΟΚ, υλοποιεί μια αντιδασική – αντιλαϊκή πολιτική σε αντίθεση με τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.
Γ. ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΥΠΑΡΧΕΙ.
ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ;
Η προστασία, η οικολογική ανόρθωση και η διαχείριση των δασών και δασικών οικοσυστημάτων, εξαρτάται από την αντίσταση και πάλη όλου του λαού. Στόχος η πραγματική προστασία τους με τη ριζική επίλυση προβλημάτων όπως είναι το ιδιοκτησιακό, η υλοποίηση σε διαφορετική κατεύθυνση του Δασικού Κτηματολογίου από τη δασική υπηρεσία, ο σχεδιασμός χρήσεων γης, ο σύγχρονος ενιαίος αντιπυρικός σχεδιασμός ενταγμένος στη συνολική διαχείριση των δασών με κύριο βάρος στην πρόληψη και προκαταστολή, η αύξηση της χρηματοδότησης, (επενδύσεις 1% και αναδασώσεις 1% επίσης, του κρατικού προϋπολογισμού), η κάλυψη όλων των κενών θέσεων στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.
Είναι αναγκαία και στο ζήτημα των δασών και των δασικών πυρκαγιών, η αλλαγή του σημερινού συσχετισμού δυνάμεων σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο προς όφελος μιας λαϊκής δασικής πολιτικής που θα αντιμετωπίζει τα Δάση ως κοινωνικό αγαθό – λαϊκή περιουσία. Αυτό απαιτεί, προϋποθέτει θα έλεγα, η γενικότερη οργάνωση της εξουσίας και της οικονομίας της χώρας να γίνεται με κριτήριο τα συμφέροντα των εργαζομένων, του περιβάλλοντος και όχι τα συμφέροντα μιας μικρής μερίδας πληθυσμού, της πλουτοκρατίας. Μια φιλολαϊκή δασική πολιτική απαιτεί κοινωνική ιδιοκτησία στα δασικά οικοσυστήματα και λαϊκό έλεγχο, μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κοινωνικά κριτήρια. Είναι η μοναδική διέξοδος η οποία μπορεί και πρέπει να επιβληθεί από την αντίσταση και την πάλη του λαού. Για την εξασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης των εργαζομένων.